Jedną z największych atrakcji tych terenów jest obszar lotnych piasków. W poradniku „Pustynia Błędowska: mapa, punkty widokowe, zwiedzanie i atrakcje” znajdziecie najważniejsze informacje dotyczące tego unikatowego obszaru. Trasa ""Róża Witrów" - punkt widokowy "Czubatka" - Pustynia Błędowska "Róża Wiatrów". Zapisy w dniu Rajdu od godziny 15.30. Informacje pod numerem telefonu 32/647 14 60 wew. 76 (Gminny Ośrodek Kultury w Kluczach) lub 509 596 631 (Stowarzyszenie "Otwarci" w Bydlinie). Film w wersji z audiodeskrypcją.Powstała w wyniku średniowiecznej katastrofy ekologicznej, a dziś jest jednym z najcenniejszych ekosystemów w Europie. Odwied Odkrywaj piękno Tatr w kameralnej atmosferze podczas lotu helikopterem. Najwyższe szczyty Tatr to Gerlach (2655 m) po stronie słowackiej i Rysy (2499 m) po polskiej. Przy dobrej pogodzie obydwa dojrzysz z wnętrza helikoptera Robinson R-44. Daj się ponieść przygodzie spoglądając na największy skarb Małopolski z lotu ptaka. 4. Pustynia Błędowska to niewątpliwie jedna z większych ciekawostek przyrodniczych i krajobrazowych w Polsce. Leży na pograniczu dwóch województw: śląskiego i małopolskiego. Zwana polską Saharą — największa pustynia na naszym kontynencie — to morze piasku i największy obszar piasków lotnych w środku kraju. Vay Tiền Nhanh Chỉ Cần Cmnd. Patrycja Dziadosz 22 czerwca 2019, 8:46 Archiwum Gmina KluczePustynia Błędowska nazywana również "Polską Saharą" na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat diametralnie zmieniła swój wygląd. To niewątpliwie jedna z większych atrakcji przyrodniczych i krajobrazowych w kraju. Ciekawostką jest fakt, że jeszcze na początku XX wieku można było zaobserwować na jej terenie burze piaskowe oraz zjawisko fatamorgany. Niestety zamiana klimatu i sztuczne nasadzenia spowodowały, że jest coraz mniej odsłoniętych piasków. Pustynia Błędowska, rozciągająca się na pograniczu województwa śląskiego i małopolskiego - od Błędowa (dzielnicy Dąbrowy Górniczej) do Kluczy - to największy w Polsce i jeden z większych w Europie obszar lotnych piasków. Teren piaszczysty jest zresztą znacznie większy, niż sam obszar Pustyni Błędowskiej. Niesamowita przestrzeń i rozległe widoki Pustynia Błędowska zwana również „Polską Saharą” to największy w Europie obszar występowania piasków śródlądowych. Jej obecna powierzchnia to ok. 33 km². Przez środek pustynnego obszaru przebiega pas roślinności ciągnący się wzdłuż koryta Białej Przemszy. Nowa konstrukcja, która z góry wygląda jak roża Wiatrów i taką ma nazwęZapewne wiele osób zastanawia się jak powstała Pustynia Błędowska? Otóż na styku Wyżyny Krakowskiej i Śląskiej w wyniku zlodowaceń sprzed ok. 2,3 mln lat nagromadziły się ogromne pokłady piasku. Po ociepleniu klimatu – ok. 10 tys. lat temu – obszar ten pokrył się lasem. Gwałtowny wzrost zapotrzebowania na drewno w olkuskim górnictwie, który nastąpił w połowie XVI wieku przy budowie sztolni odwadniających, spowodował wyrąb lasu na niespotykaną skalę, co z kolei doprowadziło do największej katastrofy ekologicznej w historii Polski. Przy budowie dziesiątków kilometrów chodników i setek szybów zapotrzebowanie na drewniane pale trzeba liczyć w milionach sztuk. Powiększające się zasoby wydobytej rudy powodowały ogromny wzrost zapotrzebowania na drewno potrzebne do jej przetopienia. Rajcy miejscy w Olkuszu szybko się połapali, czym to grozi. Wprowadzono zakaz korzystania z lasów miejskich, rozpoczynając ich ochronę i inicjując tym samym racjonalną gospodarkę leśną. Właścicielom kopalni pozostało więc kupowanie drewna u okolicznej szlachty, posiadającej lasy na terenach znajdujących się na grubych pokładach piasków czwartorzędowych. Odsłonięto w ten sposób w sumie ok. 150 km² piasków (miąższość piasku dochodzi do 60 m), sięgających na południu aż do okolic Szczakowej. Uruchomiło to procesy eoliczne (przewiewanie piasku siłą wiatru) tworzące „antropogeniczną pustynię”, którą można oglądać do dzisiaj. Francesco Nullo Przy okazji warto zajrzeć na stary cmentarz w Olkuszu Zmiany w środowisku wywołane ingerencją człowieka doprowadziły do powstania specyficznego mikro- klimatu. Na Pustyni Błędowskiej można było zaobserwować zjawiska charakterystyczne dla naturalnych pustyń (fatamorganę, burze piaskowe, wydmy). Dziś pozostała po niej już niemal całkowicie zarośnięta Pustynia Starczynowska na zachód od Olkusza oraz Dziadowskie Morze koło Boru Biskupiego, w okolicach Bukowna. Warto wspomnieć że w ostanich kilkudziesięciu latach trwa nieustanna walka o utrzymanie Pustyni Błedowskiej. W wyniku zarastania, niektóre części pustyni szybko zamieniają się w step. Pomimo wszystko samorządowcy nie szczędzą sił i środków, by teren pustyni był udostępniony jak największej liczbie turystów. Z inicjatywy gm. Klucze kilka lat temu utworzono system drewnianych altan połączonych pomostami (z lotu ptaka przypominający kompasową „różę wiatrów”) wraz z tablicami obok mieści się piękny i ciekawy las, który został najprawdopodobniej posadzony po poprzedniej eksploatacji lasu. Położenie: Południowa część Pustyni BłędowskiejDojazd: Drogą powiatową nr 1095 K (Klucze-Bolesław), dojazd do Róży Wiatrów jest oznakowany. Wykonano nową betonowa drogę z parkingami. Po lewej stronie ustawiono samochody typu FUT Track, gdzie można zakupić cos do jedzenia lub picia. Udogodnienia: utwardzone miejsce postojowe na ok. 60 samochodów osobowych, WC, podjazdy dla osób jest oświetlony i to część infrastruktury turystycznej na Pustyni Błędowskiej, która powstała w ramach projektu „Ochrona cennego przyrodniczo obszaru Pustyni Błędowskiej oraz jego promocja”, realizowanego ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata są dość duże i bezpłatne. W razie potrzeby można zaparkować wzdłuż drogi dojazdowej. Źródła: Polskie legendy: Pustynia Błędowska Jak powszechnie wiadomo diabły chowają się za dnia głęboko pod ziemią. Tam mają swoje siedziby, do których nie dochodzą nigdy promienie słoneczne, tam również gotują w swoich ogromnych kotłach smołę dla złych ludzi i ukrywają wielkie skarby: góry złota i srebra. Jedna z takich siedzib znajdowała się w okolicach Olkusza, gdzie ludzie odkryli bogate złoża ołowiu i srebra. Kiedy mieszkańcy zaczęli budować kopalnie i drążyć w ziemi coraz głębiej i głębiej w poszukiwaniu surowców mieszkające pod ziemią diabły strasznie się rozgniewały. Czarty zwołały naradę i żaliły się najstarszemu i najmądrzejszemu spośród nich, że ludzie zabierają im srebro, że zabierają ołów z którego robią swoje kotły, a przede wszystkim strasznie hałasują w ciągu dnia kiedy większość diabłów chce spać. Radzili się i radzili i nic nie potrafili wymyślić. W końcu jeden z diabłów zaproponował, aby zasypać ludzkie kopalnie piaskiem. Diabły długo się zastanawiały skąd wziąć taką ilość piachu i stwierdziły, iż jedynym miejscem, gdzie mogą go znaleźć jest brzeg morza. Do wykonania zadania został wyznaczony młody czart, który wpadł na pomysł zasypania kopalni. Otrzymał on od kolegów ogromny worek i poleciał nad morze. Tam przez wiele godzin napełniał worek piaskiem. Kiedy skończył piasku było tak dużo, że diabeł ledwie oderwał się od ziemi z ciężkim ładunkiem. Droga do Olkusza była dla czarta długa i ciężka. Kiedy był już niemal u celu zahaczył brzegiem worka o wieżę kościelną. Worek rozdarł się, a piasek, który się w nim znajdował, rozsypał się po okolicznych polach. I tak właśnie na ziemiach polskich powstała pustynia od pobliskiej wioski zwana błędowską. Pustynia Błędowska wykorzystywana jest przez wojsko od ponad 100 lat, a dzieje armii, która ją wykorzystywała są nieodłącznie związane z historią Polski. Pierwszym udokumentowaną obecnością wojska w okolicach Pustyni są czasy powstania styczniowego i Garybaldczyków, którzy zaobserwowali zjawisko fatamorgany, a dzięki niemu dostrzegli maszerujący oddział nieprzyjaciela. Wiemy o tym z relacji kpt. Macieja Koneckiego uczestnika tamtych wydarzeń. W czasie I Wojny Światowej w dniach 11-15 listopada 1914r. swoje ćwiczenia na Pustyni Błędowskiej miał Batalion Pomocniczy Piechoty Legionowej, który stacjonował w Chechle. Były to ćwiczenia strzeleckie przed Bitwą pod Krzywopłotami, która miała miejsce 17 i 18 listopada 1914 roku. Dodać trzeba, że były to bardzo intensywne ćwiczenia i były to też jedyne manewry tego batalionu przed tą bitwą, a sama bitwa, którą potem stoczyli została nazwana przez samego Marszałka Józefa Piłsudskiego "Krzywopłockimi legionowymi Termopilami" W okresie międzywojennym do ćwiczeń Pustynię Błędowską wykorzystywało Wojsko Polskie a konkretnie piechota i artyleria z Armii Kraków oraz lotnicy z 2 Pułku Lotniczego z Krakowa oraz 1 Pułku Lotniczego z Warszawy. Manewry na Pustyni Błędowskiej odbywały się różną częstotliwością. Ciekawostką jest, że w czasie jednego z nich 1 czerwca 1938 roku na Pustynię runął samolot PZL 23 Karaś, w którym zginęła cała 3 osobowa załoga. Po klęsce w kampanii wrześniowej w 1939 roku Pustynia Błędowska znalazła się na terenie bezpośrednio wcielonym do III Rzeszy, a jej teren stał się częścią poligonu E-Stelle Udetfeld w skład którego wchodziło lotnisko Schendek (dzisiejsze Pyrzowice). Wojska niemieckie użytkowały pustynię na wiele sposobów – głównie lotnictwa, które ćwiczyło tu strzelanie z broni pokładowej samolotów Messerschmitt Bf109. Na Poligonie testowano także różne rodzaje bomb o wadze nawet do 1000 kg. Do prac w przygotowanie poligonu angażowana była lokalna społeczność w formie prac przymusowych. Grupa mieszkańców w trakcie prac przymusowych na Pusryni Błedowskiej. Fot. Zenon Zacłona Istnieją wiarygodne przekazy znane z raportów wywiadu Armii Krajowej, że Pustynia Błędowska była miejscem testowania pocisków manewrujących V1 a być może także V2, gdyż takowe były dostarczane na lotnisko Udetfeld, a wśród złomu powojskowego odnajdowano w latach późniejszych różne części uzbrojenia typowe dla tej broni. W tych czasach powstał schron na Dąbrówce (zawalił się w 2009 roku a pozostałości są tam do dziś) oraz schron na Czubatce, który został wysadzony tuż przed wycofaniem się wojsk niemieckich. Platforma na punkcie widokowym Dąbrówka w Chechel - na pierwszym planie ruiny schronu. Źródło: Do dziś kontrowersje wzbudza obecność na terenie Pustyni Błędowskiej słynnego oddziału Afrika Korps z samym Feldmarszałkiem Erwinem Rommlem na czele. O ile brak jest historycznych przekazów o obecności samego Rommla na Pustyni Błędowskiej to z całą pewnością można potwierdzić, że na jej obszarze był testowany sprzęt wykorzystywany później przez wojska niemieckie w kampanii afrykańskiej. Świadczą o tym nie tylko przekazy mieszkańców, ale także środowiska wojskowego, wg którego takie ćwiczenia odbywały się na południowej części obszaru – z dala od osad ludzkich oraz aktywnych w tym rejonie oddziałów partyzanckich. Po zakończeniu II Wojny Światowej teren Pustyni Błędowskiej przejęło Ludowe Wojsko Polskie, które wykorzystywało je, jako poligon dla lotnictwa w tym dla samolotów odrzutowych MIG-17 i MIG-21. Przekazanie na potrzeby wojska ok 2300 ha pustyni i okolicznych lasów wiązało się z wywłaszczeniem rolników z terenów Pustyni, a przede wszystkim z terenu łąk w dolinie Białej Przemszy, które użytkowane były przez okoliczną ludność także w okresie niedawno zakończonej wojny. Co ciekawe obecność wojskowych w pewnym stopniu przyczyniła się do powodzenia trwającej akcji zalesiania. Ma to związek przede wszystkim z tym, że roznosili oni materię organiczną po całej Pustyni w trakcie ćwiczeń. W tym okresie powstał nieistniejący już domek SD (Stanowisko Dowodzenia) na Czubatce w Kluczach, a w latach 70-tych ściągnięto w pobliże Przemszy kilkadziesiąt sztuk różnego rodzaju sprzętu artyleryjskiego – głównie armat przeciwlotniczych. Sprzęt ten nie był użytkowany. Prawdopodobnie miał służyć, jako cele dla lotnictwa, jednak ostatecznie został zezłomowany przez okoliczną ludność. Widok na Domek SD w okresie jego funkcjonowania oraz jego nieistniejące już ruiny na wzgórzu Dąbrówka. Źródło PTTK oraz fot. Dawid Oruba Ćwiczenia Wojskowe stwarzały potencjalne zagrożenie dla mieszkańców terenów wokół Pustyni Błędowskiej. Często zdarzały się pojedyncze przypadki uszkodzeń ciała, które były skutkiem nie tyle ostrzału, co prób rozbrajania ładunków. Mimo że załogi poligonów usuwały zapalniki, to często zdarzało im się coś ominąć. Do najpoważniejszego wypadku doszło 31 marca 1979 roku. Wtedy to czterech mieszkańców Chechła zginęło w wyniku wybuchu bomby lotniczej, którą próbowali rozbroić. Ofiarami byli uczniowie miejscowej szkoły. Wypadek ten zakończył okres używania ostrej amunicji na terenie Pustyni. Od tej pory Wojsko wykorzystywało jej obszar tylko, jako zrzutowisko dla wojsk powietrznodesantowych. Złom powojskowy był mimo to bardzo często wykorzystywany przez okoliczną ludność. Z łusek pocisków tworzono materiały użytku codziennego, a części artylerii były wykorzystywane nawet w sprzęcie rolniczym czy tartakach. Ostatecznie materiały niebezpieczne zostały usunięte zarówno przez wojsko, jaki i miejscowy samorząd w ramach realizacji dwóch projektów z programu LIFE+. Co ciekawe, to właśnie na Pustyni Błędowskiej Wojsko Polskie po raz pierwszy sięgnęło po środki unijne w celu realizacji swoich działań i w wyniku bliźniaczego do projektu gminnego projektu LIFE +, usunęło drzewa i krzewy z północnej części pustyni. Materiały niebezpieczne odnaleznione w trakcie prowadzenia prac w zakresie odminowania na Pustyni Błędowskiej. Źródło fot. własna Po transformacji ustrojowej, wojsko stopniowo zmniejszało obszar, na którym prowadziło swoją działalność, aż ostatecznie skupiło się na 375 ha północnej części Pustyni i wykorzystuje go do dziś, jako plac ćwiczeń. Odbywają się tu różne ćwiczenia wojsk lotniczych w formie zrzutu spadochroniarzy czy sprzęty bojowego i zaopatrzenia. Ich widok na stałe wpisał się już w krajobraz Gminy Klucze, a wykonywane skoki cieszą się sporym zainteresowaniem stając się swego rodzaju atrakcją turystyczną obserwowaną z punktów widokowych. Najlepsze warunki stwarza ku temu Dąbrówka w Chechle. Do lat 90tych w okolicach Pustyni funkcjonowała także jednostka wojskowa zlokalizowana w pobliżu Stawu Zielonego. Był to obiekt tymczasowy, bez trwale związanych z gruntem budynków, ale ślady jej istnienia można odnaleźć do dziś. Wizyta władz gminnych na terenie jednoski położonej w pobliżu Gminy Klucze. Źródło: fot. Andrzej Brzeźiński - Na Pustyni Błędowskiej miało miejsce kilka ważnych wydarzeń o charakterze wojskowym. Jednym z nich były ćwiczeń Wojsk NATO w ramach akcji „Cooperative Bear’99”, które miały miejsce w 1999 roku, a zaangażowanych było w nie 18 państwa. Podobnym wydarzeniem były polsko-kanadyjsko-amerykański desant w 2014 roku w czasie którego z samolotów C-17 Globemaster wykonywano skoki żołnierzy oraz zrzuty sprzętu wojskowego w tym samochodów HMMWV Zrzut spadochroniarzy z samolotu C-17 Globemaster. Żródło: fot. własna Obecnie północna część Pustyni będąca w zarządzie RZI Kraków jest terenem użytkowanym głównie przez żołnierzy z 6 Brygady Powietrznodesantowej im. gen. bryg. Stanisława Franciszka Sosabowskiego. Związki tej jednostki z lokalną społecznością są bardzo szerokie, a o przywiązaniu obu stron do siebie świadczy chociażby fakt, że Herb Gminy Klucze znalazł się na nadanym w 2017 roku sztandarze dla 6 batalionu logistycznego, który chodzi w skład 6 BPD. Przekazanie sztandaru z widocznym herbem Gminy Klucze Żródło: fot. własna Pustynia Błędowska – informacje ogólne Pustynia Błędowska znajduje się na pograniczu Wyżyny Śląskiej i Wyżyny Olkuskiej. Ma niecałe 10 km długości i 4 km szerokości. Zdjęcie : mapy Google Powstała w skutek wycinki sporej ilości drzew potrzebnych do kopalni srebra i ołowiu, którymi były wzmacniane szyby kopalniane na terenie Olkusza. Teren pustynny ma podłoże żwirowe i piaskowe więc owa wycinka drzew oraz pobór wód gruntowych doprowadziły do powstania pustyni Ciekawostki związane z Pustynią Błędowską: Pustynia Błędowska znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego Orlich GniazdCzęść pustyni jest terenem wojska, na który jest zakaz wstępu. Wykorzystywana jest jako zrzutowisko dla spadochroniarzy, sprzętu bojowego i zaopatrzenia. Obecnie jest realizowany projekt „Kompleksowa ochrona nieleśnych siedlisk przyrodniczych na terenach wojskowych NATURA 2000” Białe punkty na niebie to spadochroniarze 🙂 W lata 50-tych wieku XX na pustyni można było zaobserwować zjawisko nazywane fatamorganą ( czyli zauważanie złudnego przedmiotu znajdującego się w większej odległości).Na pustyni dochodziło do burz piaskowych, które zasypywały pobliskie łąki oraz tworzyły na pustyni wysokie skarpy piasku. Silne podmuchy wiatru tworzyły również piaskowe wiry. Do dzisiaj należy uważać podczas porywistego, silnego wiatru i burz. W trakcie realizacji projektu „Natura 2000” na terenie Pustyni Błędowskiej znaleziono 9500 przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych, które były pozostałościami po dwóch wojnach światowych oraz wykorzystywaniu pustyni jako poligonu wojskowego. Pustynia Błędowska – punkty widokowe Punkt widokowy Róża Wiatrów Widok z lotu ptaka – punkt widokowy Róża Wiatrów Najnowszy punkt widokowy, do którego można dojechać z drogi Klucze i Hutki. Dojazd jest oznakowany, możemy zatrzymać się tuż za znakiem i zrobić spacer ok. 1 km lub pojechać dalej samochodem i zatrzymać się tuż koło punktu widokowego Skrzyżowanie drogi Klucze i Hutki Róża Wiatrów została wybudowana w 2018 roku – stanęły tam altany, punkty widokowe i molo. Organizowane są tu różnego rodzaju imprezy sportowe, kulturowe stąd wybrać się również w trasę ścieżek edukacyjnych. Armata przeciwpancerna wojska polskiego z czasów II Wojny Światowej Widok na Pustynie Błędowską 2. Punkt widokowy Wzgórze Czubatka Wzgórze Czubatka 382 znajduje się w miejscowości Klucze. Można tam dojechać samochodem lub dojść pieszo. Droga jest oznakowana. Znaki prowadzące do wzgórze Czubatka oraz Staw zielony Z tego punktu widokowego możemy zobaczyć pustynie z lotu ptaka. Wzgórze Czubatka i widok na Pustynię Błędowską Możemy wybrać się również na spacer żółtym szlakiem na pustynie lub na Staw Zielony i Czerwony. Do stawu Zielonego oraz Czerwonego można również dojechać samochodem. Zdjęcie: mapy Google Stawy powstały w skutek zatopienia dawnych wyrobisk kopalnianych. Nazwa stawu Czerwonego pochodzi od koloru występującej tu gliny, która była z tego miejsca wydobywana. Pokłady gliny barwiły wodę na rdzawo-czerwony kolor – teraz woda ma kolor miejscu stawu Zielonego wydobywano wapień jurajski oraz rudę żelaza – piryt i limonit. Staw Czerwony Staw Czerwony Staw Zielony – jest miejscem koła łowickiego 3. Punkt Widokowy Dąbrówka Wzgórze Dąbrówka 355 w miejscowości Chechło – to tutaj mieści się kolejny punkt widokowy na Pustynię Błędowską i to w tej części pustyni są prowadzone działania przez wojsko, czyli wejście jest zabronione. Dojazd do punktu widokowego jest oznakowany, parking tuż koło punktu widokowego. Platforma puntu widokowego Dąbrówka Pojazd wojskowy WSKAZÓWKI: wybierając się z dzieckiem należy uzbroić się w cierpliwość: pustynia do duża piaskownica w oczach małego dziecka,spacer po pustyni z wózkiem – może być ciężko, sam spacer jest już męczący, wybierając się na spacer na Staw Zielony i Czerwony najlepiej bez wózka, przejścia są wąskie, a na końcu są nawet schody, jeżeli wybieracie się z daleka i chcemy tylko zobaczyć punkty widokowe warto połączyć zwiedzanie z pustyni z innymi atrakcjami w okolicy

pustynia błędowska z lotu ptaka